Đọc để ngẫm.

( Trên mạng)

Thành cát Tư Hãn có một con chim ưng rất thông minh và trung thành, ông hết mực yêu quý nó. Một buổi sáng nọ, Ông có nhã hứng săn bắn. ông mang theo con chim ưng vì nó bắt mồi nhanh và chính xác hơn bất cứ mũi tên nào, nó có thể bay vút lên trời cao và nhìn thấy mọi vật mà con người không thể thấy.

Thế nhưng lùng sục đến trưa nhưng không săn được gì. Ông cảm thấy khát nước đến mức cổ họng như có lửa đốt. Tìm mãi mà chẳng thấy con suối ấy đâu, ông tiếp tục cho ngựa tiến về phía trước và nhìn thấy nước rỉ từ hai khe đá trên vách núi.

Thành Cát Tư Hãn xuống ngựa và lấy ra chiếc cốc bằng bạc mà lúc nào ông cũng mang theo bên mình.

Thật lâu nước mới chảy đầy cốc, khi ông đưa chiếc cốc lên định uống, con chim ưng bay lên và giật chiếc cốc từ tay ông rồi ném nó xuống đất. Ông giận lắm, nhưng vì con chim ưng rất được ông yêu thích nên ông cho rằng có lẽ nó cũng khát nước. Ông cúi xuống nhặt chiếc cốc lên, lau sạch bụi đất, và lại hứng nước vào cốc. Lần này, khi nước chỉ mới được nửa cốc, con chim ưng lại lao đến tấn công và làm đổ nước lần nữa.

Ông không thể chấp nhận sự vô lễ như thế dù rất quý con chim; Lần này, ông rút kiếm ra khỏi vỏ, nhặt chiếc cốc và lại hứng nước, một mắt canh chừng dòng nước chảy, còn mắt kia để ý đến con chim ưng. Ngay lúc ông có đủ nước trong cốc và sắp uống, thì con chim ưng lại bay lên và lao về phía ông.

Thành Cát Tư Hãn, với một nhát kiếm, đâm thủng qua lồng ngực con chim. Con chim ưng tội nghiệp rơi phịch xuống đất, nằm thoi thóp trên nền đất và một lúc sau thì chết ngay dưới chân chủ.

Nhà vua quay lại thì thấy chiếc cốc của mình đã rớt xuống giữa khe đá hẹp mà không thể nhặt nó lên được.
Ông tự nhủ
– Nhất định ta sẽ tìm được nước uống từ con suối này.
Với quyết tâm đó, ông lội ngược lên thượng nguồn. Cuộc hành trình khá vất vả; càng leo lên cao, cơn khát càng giày vò ông.
Ông kinh ngạc khi thấy ngay giữa vũng nước đó là xác một con rắn độc nguy hiểm nhất của miền đất này. Nếu ông lỡ uống nước đó, chắc hẳn ông đã chết rồi.

Nhà vua đứng lặng người, quên cả cơn khát. Trong đầu ông hiện lên hình ảnh xác con chim ưng tội nghiệp đang nằm trên đất lạnh.
Ông bật khóc.
- Con vật đáng thương đã tìm mọi cách cứu sống ta. Vậy mà ta đã làm gì thế này ? ... Trời hỡi, làm sao để cứu con vật khốn khổ ấy sống lại bây giờ ? ...Ta biết lấy gì để đền đáp ơn cứu mạng của nó đây ? ...Chính tay ta đã giết chết người bạn trung thành nhất của mình.

Thành Cát Tư Hãn trở lại khe đá, nhẹ nhàng đỡ xác con vật tội nghiệp lên tay và đặt nó vào túi săn. Sau đó, ông lên ngựa và phi thẳng về cung.

Ông ra lệnh làm một bức tượng chim bằng vàng.
Trên một cánh chim, ông khắc dòng chữ :
" Thậm Chí, Khi Một Người Bạn Làm Điều Gì Đó Anh Không Thích, Người Đó Vẫn Là Bạn Của Anh."

Trên cánh bên kia, ông khắc dòng chữ :
" Bất Cứ Hành Động Nào Được Thực Hiện Trong Sự Giận Dữ Đều Là Hành Động Đưa Đến Sự Thất Bại."