Cuộc đời người phụ nữ nổi tiếng nhất Myanmar

 

 Bà Aung San Suu Kyi - lãnh đạo đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD) - được ví như "ngọn hải đăng của niềm hy vọng" cho người dân Myanmar.

Suu Kyi sinh ngày 19/6/1945. Bà là con gái của vị anh hùng dân tộc Myanmar – tướng Aung San. Ông Aung bị ám sát vào tháng 7/1947 – chỉ 6 tháng trước khi quốc gia Đông Nam Á giành độc lập. Lúc ấy, bà Suu Kyi mới lên hai tuổi. Ảnh chụp bà Suu Kyi (giữa) cùng bố mẹ và hai anh năm 1947 tại Myanmar.

Năm 1960, Suu Kyi chuyển tới Ấn Độ cùng mẹ Khin Kyi sau khi bà được bổ nhiệm làm đại sứ Miến Điện (tên cũ của Myanmar) tại Ấn Độ và Nepal. 4 năm sau đó, Suu Kyi theo học ngành triết, chính trị và kinh tế tại Đại học Oxford (Anh). Trong thời gian này, bà gặp chồng Michael Aris. Ảnh chụp bà Suu Kyi với chồng năm 1973.

Suu Kyi và Aris sinh hai con trai là Alexander và Kim. Những đứa trẻ đã lớn lên ở Anh. Từ năm 1985 đến năm 1987, Suu Kyi tập trung nghiên cứu để lấy bằng thạc sĩ văn học Myanmar tại trường Nghiên cứu Phương Đông và châu Phi (SOAS), thuộc Đại học London. Bà được bầu làm Ủy viên Danh dự của SOAS năm 1990. Trong hai năm, bà là ủy viên tại Viện nghiên cứu cao cấp của Ấn Độ (IIAS) ở Shimla. Bà cũng làm việc cho chính phủ liên bang Myanmar. Ảnh chụp bà Suu Kyi tại một cuộc phỏng vấn ở ​Yangon ngày 28/8/1988.

Bà Suu Kyi quay trở về ​Yangon vào năm 1988 để chăm sóc mẹ bị bệnh. Thời điểm bà quay về quê hương cũng là lúc Myanmar đang đứng giữa một cuộc chính biến. Bà sau đó trở thành lãnh đạo cuộc nổi dậy chống tướng Ne Win. Suu Kyi thành lập đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD). Quân đội đàn áp các cuộc biểu tình và tiến hành đảo chính vào ngày 18/9/1988.

Chủ trương của đảng NLD là tranh đấu bất bạo động. Mặc dù bị cấm, Suu Kyi vẫn đi khắp nơi để phát động phong trào vì tự do và dân chủ. Bà từng đi thẳng vào mũi súng đã lên đạn của binh sĩ chắn đường để tỏ thái độ phản kháng. Tháng 12/1988, mẹ của Suu Kyi qua đời. “Mẹ dạy tôi một điều căn bản là bất công không bao giờ đứng vững vĩnh viễn”, bà từng chia sẻ. Ảnh chụp bà Suu Kyi phát biểu trước khoảng 5.000 người trước nhà riêng, ngày 25/5/1996.

Tháng 5/1990, dù Suu Kyi vẫn bị giam lỏng, đảng NLD của bà thắng lớn (82%) trong cuộc bầu cử. Tuy nhiên, Liên đoàn Khôi phục Trật tự và Pháp luật Quốc gia (SLORC) không công nhận kết quả này. Năm 1991, Suu Kyi được trao giải Nobel Hòa bình vì những cống hiến của bà cho cuộc đấu tranh phi bạo lực vì dân chủ và nhân quyền. Vào thời điểm đó, bà chịu hai năm quản thúc tại gia trước những cáo buộc gây chia rẽ quân đội. Giai đoạn từ năm 1989 tới 2010, bà bị giam lỏng gần 15 năm. Hình ảnh bà Suu Kyi trong cuộc họp với bộ trưởng lao động (không xuất hiện trong ảnh) tại Yangon ngày 30/1/2008.

Bà Suu Kyi được hộ tống lên ôtô vào ngày thứ 3 của vụ xét xử bà tại nhà tù Insein ở thành phố Yangon, ngày 20/5/2009.

Cổng nhà bà Suu Kyi vào ngày 11/8/2009 khi tòa án cho rằng bà đã vi phạm các điều kiện quản thúc tại gia. Theo tòa Myanmar, bà Suu Kyi đã cho phép một người Mỹ lạ vào nhà. Người đứng đầu chế độ quân sự ra lệnh giam lỏng bà 18 tháng.

Trước áp lực quốc tế, bà Suu Kyi được trả tự do năm 2010. Ảnh chụp bà Suu Kyi gặp con trai Kim Aris tại sân bay Yangon ngày 23/11/2010. Bà đã không nhìn thấy con trong suốt 10 năm.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cầm tay Suu Kyi khi họ gặp nhau tại nhà của bà vào ngày 2/12/2011.

Sau 21 năm kể từ ngày được Hội đồng Nobel trao giải, ngày 16/6/2012, bà chính thức nhận giải thưởng danh giá trong buổi lễ tại thủ đô Oslo, Na Uy. Trao đổi với CNN ngay trước buổi lễ về khái niệm “hòa bình”, bà nói: “Với tôi, hòa bình chính là dựa trên định nghĩa của Myanmar về hòa bình. Nó có nghĩa là loại bỏ hoàn toàn những yếu tố tiêu cực đe dọa hòa bình thế giới. Cho nên, hòa bình không có nghĩa là kết thúc chiến tranh, mà còn là tất cả những yếu tố đe dọa đến hòa bình, như phân biệt đối xử, bất bình đẳng, đói nghèo”.

Suu Kyi mỉm cười với những người ủng hộ khi bà tổ chức lễ hội té nước Thingyan phía trước cửa nhà ngày 16/4/2012.

Hai năm sau khi được phóng thích, bà Suu Kyi chính thức trở thành thành viên Hạ viện Myanmar trong cuộc bầu cử ngày 1/4/2012. Suu Kyi (giữa) và các nhà lập pháp của NLD tại một phiên họp thường kỳ của Hạ viện Myanmar vào tháng 2/2012. Bà tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội do quân đội hậu thuẫn.

Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra bắt tay bà Suu Kyi tại thủ đô Bangkok, Thái Lan, ngày 31/5/2012. Đây là lần đầu tiên bà đặt chân ra nước ngoài trong hơn 20 năm.

Ngày 19/11/2012, nhân chuyến thăm Myanmar, Tổng thống Mỹ Barack Obama gặp thủ lĩnh phe đối lập tại dinh thự của bà. Ông không ngần ngại ôm và hôn bà Suu Kyi tại cuối buổi họp báo chung. Trước đó, ngày 20/9/2012, Quốc hội Mỹ trao tặng huân chương vàng – phần thưởng dân sự cao quý nhất của Mỹ - để ghi nhận những cống hiến của bà cho cuộc đấu tranh vì dân chủ tại Myanmar.

Suu Kyi đọc diễn văn tại Yangon vào ngày 4/12/2013.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt tay bà Aung Suu Kyi trong cuộc họp tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 11/6​.

Bà Suu Kyi cắt bánh trong lễ mừng sinh nhật lần thứ 70 tại tòa nhà Quốc hội ở thủ đô Naypyidaw hôm 19/6. Bà từng được ví như "ngọn hải đăng của niềm hy vọng" cho người dân Myanmar trên con đường hướng tới nền dân chủ.

Trưa 8/11, bà Suu Kyi đến điểm bỏ phiếu trong sự chào đón của người dân Myanmar. Kết quả sơ bộ của cuộc bầu cử năm 2015 cho thấy đảng NLD của Suu Kyi đang đứng trước chiến thắng với 15 trong 16 ghế đầu tiên tại Quốc hội Myanmar. Chiến thắng của NLD là sự kiện mà thế giới mong đợi sẽ “thay đổi đáng kể” bối cảnh chính trị ở Myanmar. Đây cũng là chiến thắng dành cho người phụ nữ nhỏ bé nhưng có ý chí mạnh mẽ.