Đôi Điều Về Vương Quốc Anh

 Nguyễn Trung , 

Tiếng Anh đã trở thành ngôn ngữ quốc tế từ nhiều trăm năm qua. Và nhiều người trên thế giới thấy hai chữ English và England gần gũi nhau, nên khi nói đến nước Anh thì người VN đều nghĩ đến chữ England.

Bài viết dưới đây sẽ giúp độc giả của Đặc San Lâm Viên không sống ở Anh biết nhiều hơn về Vương Quốc này.

Từ ngữ Vương Quốc Anh là dịch từ hai chữ United Kingdom. Khi nhìn vào hai chữ vừa viết, thì không ai thấy có cái hơi hám England gì cả. Chữ United là để chỉ 4 quốc gia hợp lại. Đó là England, Scotland, Wales và Northern Ireland. (Xin xem bản đồ đính kèm để biết phần địa lý của từng quốc gia vừa nói trên).

Để điều hành Vương Quốc Anh, thì có Quốc Hội chung gọi là UK Parliament, nhưng người ta chỉ nói gọn là Parliament. Vương Quốc Anh theo thể chế Quân Chủ Đại Nghị, nghĩa là có Vua hay Nữ Hoàng và có quốc hội. UK Parliament có 2 viện, tiếng Anh gọi là House. Thứ Dân Viện gọi là House of Commons và Quý Tộc Viện gọi là  House of Lords. Từ ngữ Quý Tộc Viện bây giờ chỉ còn mang ý nghĩa lịch sử, nghĩa là những người được vào Quý Tộc Viện ngày nay không phải chỉ là những người xuất thân từ dòng tộc quý phái như thời xa xưa. Người có trách nhiệm cao nhất và quyền lực thực sự là Thủ Tướng (Prime Minister). Còn vai trò của Vua hay Nữ Hoàng, mặc dù được gọi là Head of State (Người đứng đầu quốc gia) chỉ giữ vai trò lãnh đạo tượng trưng, nghĩa là không có thực quyền.

Tại sao lại nói rằng Nữ Hoàng hay Vua nước Anh không có thực quyền? Lý do là mọi quyền hành điều khiển quốc gia đều do Thủ Tướng. Vai trò của Quốc Hội là làm ra những Luật. Sau khi Dự Luật (Bill) được cả hai viện biểu quyết chấp thuận, thì vẫn chưa thành luật được cho đến khi Dự Luật được trình lên Nữ Hoàng hay Vua để được phê chuẩn, tiếng Anh gọi là Royal Assent. Nữ Hoàng hay Vua không có quyền không đồng ý bất cứ Dự Luật nào cả. Khi Dự Luật đã nhận được Royal Assent thì cái Bill đó trở thành Act (Đạo Luật).

Sau nhiều thay đổi trên thế giới cùng với đòi hỏi của dân chúng ở Scotland, Wales và Northern Ireland, ngày nay ở các quốc gia vừa nói cũng có chính phủ và Quốc Hội riêng. Người đứng đầu của mỗi quốc gia này là Thủ Tướng nhưng được gọi là First Minister để phân biệt với Prime Minister. Dù rằng có chính phủ riêng, nhưng quyền hạn của chính phủ và Quốc Hội thì giới hạn, nghĩa là có một số mặt họ không có quyền hạn gì hết, chẳng hạn như quốc phòng.

Thủ đô của England là London. Còn thủ đô của Scotland, Wales và Northern Ireland là Edinburgh, Cardiff và Belfast. Cả 4 quốc gia đều có lá cờ riêng, chỉ có Northern Ireland dùng nhiều lá cờ khác nhau, tùy theo từng lễ nghi mà họ dùng lá cờ thích hợp. Và có một lá cờ chung cho United Kingdom, gọi là Union Jack (Xin xem hình đính kèm). (Chữ Jack = flag). Nhiều người Anh cũng gọi là Union Flag, thay vì gọi Union Jack. Nếu để ý, thì Union Jack là phối hợp 3 lá cờ của England, Scotland và Northern Ireland. [ Những vạch ngang, dọc và chéo cùng với màu sắc (xanh nước biển, trắng, đỏ) ]. Lá cờ của Wales không hiện diện trong Union Jack vì lá cờ của Wales có hình con rồng màu đỏ nằm trên nền màu xanh lá cây, rất khó phối hợp để vẽ.

Union Jack of United Kingdom	England	Scotland
Wales	Northern Ireland (1)	Northern Ireland (2)

Trong những cuộc tranh tài thể thao thế giới, chẳng hạn như thế vận hội Olympic, hay tennis, ta thấy 2 mẫu tự GB nằm phía sau tên của 1 đội hay cầu thủ nào đó, thì GB là Great Britain. Vậy thì GB khác với UK ra sao? GB chỉ có 3 quốc gia England, Scotland và Wales. Trong môn chơi bóng đá thế giới (World Cup) thì UK có 4 đội gọi là England Team, Scotland Team, Wales Team và Northern Ireland Team. Đội banh Northern Ireland Team thường bị loại ở vòng tuyển chọn ở vòng khu vực, nên thế giới ít ai thấy Northern Ireland Team tham gia giải World Cup ở vòng final cho cả thế giới (World Cup Final).

Về ngôn ngữ thì người dân ở 4 quốc gia đều dùng ngôn ngữ chính thức là tiếng Anh (English). Chỉ có Wales là có ngôn ngữ riêng và hoàn toàn khác với English.
Thí dụ: Chữ  Police thì tiếng Welsh gọi là Heddlu. Vì sự khác biệt hoàn toàn giữa hai ngôn ngữ trên cùng 1 dải đất, nên khi lái xe trên đường ở nước Wales, bảng chỉ đường hay tất cả cơ quan công quyền đều viết bằng 2 ngôn ngữ Welsh và English để tiện lợi cho những người dân sống ở England, Scotland và Northern Ireland và du khách thăm viếng xứ Wales. Cái điều hay nhất là tất cả người dân sống ở nước Wales đều thông thạo tiếng Welsh như tiếng Anh, vì ở trường học dạy hai ngôn ngữ và có giá trị như nhau trong các kỳ thi từ Tiểu Học cho đến Trung Học Đệ Nhất Cấp. Người dân ở Wales nói chuyện với nhau bằng tiếng Welsh. Nhờ vậy mà ngôn ngữ Welsh vẫn tồn tại cho đến ngày nay.

Còn về tiền bạc, thì tiền Anh gọi là pound sterling, ký hiệu £, người ta thường chỉ gọi là pound, không nhắc nhở gì đến chữ sterling, ký hiệu quốc tế là GBP (Great Britain Pound) và có giá trị như nhau cho cả 4 quốc gia. Nhưng kiểu tiền giấy ở England và Wales thì giống nhau, còn kiểu (design) tiền giấy của Scotland và Northern Ireland thì lại khác. Bank of England có quyền in tiền cho England và Wales. Còn Scotland thì có 3 ngân hàng được phép in tiền cho Scotland. Và ở Northern Ireland thì có 4 ngân hàng được phép in tiền cho Northern Ireland. Điều này đã cho thấy rằng hệ thống in tiền giấy cho UK hoàn toàn được tin cậy và bảo đảm. Ngày xưa, tiền giấy của chính phủ VNCH được in ở Anh để bảo đảm số lượng và an toàn. Kỹ thuật in tiền giấy của nước Anh rất cao, vì vậy vấn đề tiền Anh giả xảy ra rất hiếm hoi.

Nước Anh tuy có diện tích bằng nước VN, nhưng quốc gia này đã đóng góp nhiều kỳ công cho nhân loại. Chẳng hạn như thành lập giờ chuẩn quốc tế (GMT, Greenwich Mean Time), phát minh môn chơi bóng đá. Môn chơi Rugby cũng xuất phát từ England. Ngày nay khi dùng internet, ai cũng biết bất cứ địa chỉ Website nào cũng dùng 3 mẫu tự www (world wide web), thì www cũng do 1 người Anh có tên  Sir Timony John Berners-Lee phát minh vào 1989, nước Anh cũng là nước đầu tiên chế tạo máy bay phản lực cất cánh và đáp thẳng đứng như máy bay trực thăng v.v.....

Hy vọng quý độc giả có chút  khái niệm về những phức tạp của Vương Quốc Anh, đồng thời cũng cảm thấy thú vị về Vương Quốc này mà đã có một thời tự hào rằng "Mặt Trời không bao giờ lặn trên nước Anh".

Nguyễn Trung