Thịt chay

(Theo RFI)

Trong lĩnh vực môi trường, đặc biệt đáng chú ý là giải thưởng của Liên Hiệp Quốc (1) dành cho món hàng « thịt chay », hay nói chính xác là món ăn giả thịt làm từ protein thực vật - sản phẩm của hai doanh nghiệp Mỹ « Impossible Foods » (tạm dịch : « Những món ăn không thể tin nổi ») và « Beyond Meats » (tạm dịch : « Hơn cả thịt »).

« Impossible Foods » và « Beyond Meats » là hai công ty trẻ có trụ sở tại California, mới khởi nghiệp từ chưa đầy 10 năm nay. Người sáng lập và lãnh đạo « Hơn cả thịt » là Ethan Brown, nguyên là một chuyên gia trong ngành năng lượng, từng trăn trở với câu hỏi làm thế nào giúp nhân loại trước các hiểm họa nhãn tiền do biến đổi khí hậu ?

Giải pháp nằm ngay trên bàn ăn

Xét về toàn thể, chăn nuôi (cùng việc phá rừng để có đất cho chăn nuôi, hiện ngày càng mở rộng, để phục vụ dân số toàn cầu không ngừng gia tăng) chịu trách nhiệm từ 10% đến 18% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, tức xấp xỉ hoặc nhiều hơn lượng khí thải do vận chuyển bằng xe cộ, chưa kể những hệ quả lớn khác về môi trường (2).

So sánh chất lượng bánh kẹp của hai công ty Impossible foods và Beyond meats.Ảnh chụp màn hình: Chương trình Môi Trường LHQ

Cũng giống như giáo sư hóa sinh Patrick O. Brown - nhà sáng lập « Những món ăn không thể tin nổi », ông chủ công ty « Hơn cả thịt » rút ra một nhận thức : giải pháp quyết định nằm chính trên bàn ăn của mỗi chúng ta. Cụ thể là nằm trong vài chục gramme thịt mà con người trong các xã hội khá giả vẫn sử dụng hàng ngày.

Hai nhà cách tân Mỹ quyết định chọn cùng một phương án để giải quyết vấn đề này. Đó là vẫn duy trì khẩu phần protein như cũ, đặc biệt là duy trì khẩu vị ngon lành của thịt, chỉ cần thay đổi chất liệu làm nên « thịt ». Có nghĩa là mọi người vẫn có thể thưởng thức các món ăn khoái khẩu như Hamburger, vẫn duy trì đủ nguồn dinh dưỡng, nhưng đồng thời lại có thể chung tay cho cuộc chiến cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

« Thịt chay » hấp dẫn như thịt

Các sản phẩm « thịt chay » của « Impossible Foods » và « Beyond Meats », làm từ đậu Hòa Lan, bột mỳ, khoai tây, củ cải đỏ, dầu dừa hay bột nở…, đã được dân Mỹ hưởng ứng nhiệt liệt. Năm nay, sau hai năm tung ra thị trường, bánh kẹp « thịt chay » của Beyond Meats đã có mặt tại hơn 22.000 cửa hàng thực phẩm, nhà hàng, khách sạn, công viên giải trí ở Mỹ… Beyond Meats đang có kế hoạch chinh phục thị trường châu Âu. Còn bánh kẹp Impossible Burger đã được bán tại 3.000 nhà hàng Mỹ và Hồng Kông.

Khách hàng chính mà hai công ty California hướng đến không phải là những người ăn chay, mà là những người có thói quen ăn thịt. Bí quyết thành công của Beyond Meats là làm cho miếng « thịt chay » có độ dai dẻo, tạo cảm giác giống như ăn thịt thật. Kết quả này có được là nhờ các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của hai chuyên gia đại học Missouri (hai nhà khoa học Fu-hung Hsieh và Harold Huff), khởi sự từ một thập niên về trước.

Ethan Brown, ông chủ công ty bánh kẹp "Hơn cả thịt"Capture d'ecran site ONU

Về phần mình, Impossible Foods chú trọng nhiều đến khẩu vị. Hương vị thịt bò được tái tạo như thật, nhờ chất « heme » - một thành phần cơ bản của huyết sắc tố (trong máu động vật, nhưng cũng có trong nhiều loài thực vật). Giáo sư Brown, ông chủ của Impossible Foods, đã chiết xuất chất này từ đậu nành, rồi từ men bia, để làm nên câu chuyện khó tin này.

Lãnh đạo hai doanh nghiệp thực phẩm California chưa hài lòng với thành công này. Mong muốn của họ là hướng tới nhiều sản phẩm « thịt chay » ngon lành, hấp dẫn hơn nữa, với mơ ước giúp nhân loại nhanh chóng đưa kỷ nguyên ăn thịt vào dĩ vãng. Khát vọng của hai người anh hùng California không biết có dễ trở thành hiện thực hay không, nhưng việc áp dụng phần nào việc thay thế protein động vật bằng protein thực vật có thể mang lại kết quả nhãn tiền, về môi trường, cũng như sức khỏe con người, chưa kể đến những vấn đề đạo lý đối với vật nuôi (3).